मून अँड सिक्सपेन्स – १६

त्यानंतर लवकरच मिसेस स्ट्रिकलँडने आपण ताठ कण्याची स्त्री आहोत हे दाखवून दिलं. तिने आपलं दु:ख स्वत:जवळच ठेवलं. तीच ती कर्मकहाणी ऐकून लोकांना कंटाळा येतो हे तिने ओळखलं होतं. ती जेव्हा बाहेर जात असे तेव्हा तिच्या दुर्दैवाची दया येऊन तिच्या मैत्रीणी तिची चांगली विचारपूस करत. पण ती स्वत:चा आब राखून असायची. ती मोठ्या धीराची बाई होती. ती आपल्या दु:खाचा फार दिवस बाऊ करत बसली नाही. तिचं वागणं कोणाच्या नजरेत येत नसे. ती आनंदी असायची पण तिला निर्लज्ज म्हणता आलं नसतं. स्वत:चं दु:ख उगाळत बसण्याऐवजी ती इतरांच्या सुख-दु:खात सहभागी होई. स्वत:च्या नवर्याचा उल्लेख करायची कुठे वेळ आली तर ती त्याच्याबद्दल सहानुभूतीने बोलत असे. तिच्या या वर्तनामुळे मी कोड्यात पडलो. एके दिवशी तीच मला आपण होऊन म्हणाली:

“चार्ल्स पॅरीसला एकटेच आहेत असा तुमचा जो ग्रह झालाय तो साफ चुकीचा आहे याची मला खात्री पटलीय, माझ्या ओळखीच्या माणसांकडून ... मी तुम्हाला त्यांची नावं सांगणार नाही ... मला माहिती मिळाली आहे की इंग्लंडमधून जाताना ते एकटे नव्हते.”

“हे फारच थोर आहे. कोणत्याही खाणाखूणा मागे न ठेवता पळून जाण्याएवढी हुशारी होती म्हणायची त्यांच्याकडे.”

तिने रागाने मान फिरवली.

“मला एवढंच म्हणायचं होतं की कोणी म्हटलं की ते पळून गेले आहेत तर त्यांचं म्हणणं खोडून काढाण्याच्या फंदात पडू नका.”

“त्याची काही काळजी करू नका.”

तिने विषय बदलला. जणू तिच्या लेखी त्याला काही महत्व नव्हतं. तिच्या मित्रमंडळींकडून एक नवीनच अफवा माझ्या कानी आली. त्यांच्याकडून असं ऐकायला मिळालं की चार्ल्स स्ट्रिकलँड एकदा एम्पायरमध्ये बॅले बघायला गेला असताना एका फ्रेंच नर्तिकेच्या प्रथमदर्शनी प्रेमात पडला आणि सरळ तिचा हात धरून पॅरीसला पळून गेला. या गोष्टीचा उगम कसा आणि कुठे झाला ते काही मला कधी कळलं नाही. पण यामुळे मिसेस स्ट्रिकलँडच्या प्रतिष्ठेला फारसा धक्का न पोचता उलट तिला मिळणार्या सहानुभूतीचा ओघ वाढला. तिने विचारपूर्वक ठरवलेल्या योजनेचा हा एक भाग असावा. कर्नल मॅक-अँड्रयु जे म्हणत होते की तिच्याकडे एक कपर्दिकही नाही त्यात मात्र अतिशोयक्तीचा भाग मुळीच नव्हता. तिला लवकरात लवकर स्वत:च्या पायांवर उभं रहाणं भाग होतं. बरेचसे लेखक तिच्या ओळखीचे होते आणि तिने या गोष्टीचा फायदा घ्यायचं ठरवलं. मुळीच वेळ फुकट न घालवता तिने टायपिंग आणि शॉर्टहँड शिकून घेतलं. ती सुशिक्षित असल्याने तिने त्यात चांगली प्रगती केली. काम मिळवताना तिने लोकांच्या सहानुभूतीचा चांगलाच उपयोग करून घेतला. तिच्या मित्रांनी तिला काम द्यायला आणि इतरांकडे तिच्या नावाची शिफारस करायला सुरवात केली.

मॅक-अँड्रयुना मूल नव्हतं. प्राप्त परीस्थितीत त्यांनी मुलांचा सांभाळ करण्याची जबाबदारी स्वत:च्या अंगावर घेतली. मिसेस स्ट्रिकलँड स्वत:च्या पोटापुरतं कमवू लागली. तिने तिचा मोठा फ्लॅट आणि फर्निचर विकलं आणि ती वेस्टमिन्सटरमध्ये दोन छोट्या खोल्या घेऊन राहू लागली. ती एवढी हुशार होती की लवकरच तिचा जम बसून ती यशस्वी होईल याची मला खात्री होती.